Acetic acid SVIP

I. Cấu tạo phân tử và tính chất vật lí

Acetic acid là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₂H₄O₂. Trong phân tử acetic acid có nhóm -COOH, đây là nhóm nguyên tử gây nên tính đặc trưng của acetic acid. Nhóm -COOH gồm có -OH liên kết với nhóm C=O.

Công thức cấu tạo của acetic acid là CH₃ - COOH. 

Acetic acid là chất lỏng, không màu, vị chua, có mùi đặc trưng, sôi ở 118 ^oC, tan vô hạn trong nước, khối lượng riêng là 1,05 g/mL (ở 20 ^oC).

II. Tính chất hóa học 

1. Tính acid 

Thí nghiệm 1: Thí nghiệm chứng minh tính acid của acetic acid

• Acetic acid làm đổi màu quỳ tím

• Acetic acid phản ứng với magnesium

Acetic acid phản ứng với kim loại giải phóng khí hydrogen.

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

• Acetic acid phản ứng với oxide kim loại

 Acetic acid phản ứng với oxide kim loại tạo thành muối và nước.

2CH₃COOH + CuO → (CH₃COO)₂Cu + H₂O 

• Acetic acid phản ứng với base

Acetic acid phản ứng với base tạo muối và nước.

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O 

•  Acetic acid phản ứng với đá vôi

Acetic acid phản ứng với muối carbonate, giải phóng khí carbon dioxide.

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O 

2. Phản ứng ester hóa

Thí nghiệm 2: Phản ứng ester hóa của acetic acid với ethylic alcohol

Bước 1: Thêm dung dịch H₂SO₄ đặc vào hỗn hợp chứa 2 mL C₂H₅OH và 2 mL CH₃COOH đặc. và lắp dụng cụ thí nghiệm như hình vẽ.

Bước 2: Đun nóng ống nghiệm A khoảng 5 - 7 phút thì dừng lại. Thêm 2 mL nước cất vào ống nghiệm B lắc nhẹ, sau đó để yên và quan sát.

 Acetic acid phản ứng với ethylic alcohol tạo thành ester và nước theo phản ứng:

CH₃COOH + C₂H₅OH    CH₃COOC₂H₅ + H₂O

3. Phản ứng cháy 

Acetic acid cháy trong khí oxygen tạo thành khí carbon dioxide và hơi nước:

CH₃COOH + 2O₂ \(\underrightarrow{t^o}\) 2CO₂ + 2H₂O 

IV. Điều chế acetic acid

Acetic acid dùng để sản xuất giấm được điều chế từ ethylic alcohol loãng bằng phương pháp lên men giấm.

C₂H₅OH + O₂ \(\underrightarrow{men}\) CH₃COOH + H₂O 

V. Ứng dụng của acetic acid

Acetic acid được ứng dụng nhiều trong công nghiệp thực phẩm, dùng làm nguyên liệu để sản xuất nhiều sản phẩm khác nhau như dược phẩm, phẩm nhuộm, tơ nhân tạo, chất dẻo,... 

1. Acetic acid là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

2. Công thức cấu tạo thu gọn của acetic acid: CH₃ - COOH.

3. Acetic acid có các tính chất chung của acid, có phản ứng tạo ra ester và phản ứng cháy.

4. Lên men rượu loãng là phương pháp để điều chế acetic acid dùng làm giấm ăn.

5. Acetic acid có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và đời sống.