Acetic acid SVIP

I. Công thức và đặc điểm cấu tạo 

Acetic acid là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₂H₄O₂. Trong phân tử acetic acid có nhóm -COOH, đây là nhóm nguyên tử gây nên tính đặc trưng của acetic acid. Nhóm -COOH gồm có -OH liên kết với nhóm C=O.

Công thức cấu tạo của acetic acid là CH₃ - COOH.

II. Tính chất vật lí 

Acetic acid là chất lỏng, không màu, vị chua, có mùi đặc trưng, sôi ở 118^oC, tan vô hạn trong nước, khối lượng riêng là 1,045 g/mL (ở 25^oC). Giấm ăn có chứa acetic acid với nồng độ thường từ 2% đến 5%.

III. Tính chất hóa học 

1. Tính acid 

Acetic acid là một acid yếu và có đầy đủ tính chất của một acid thông thường.

Thí nghiệm 1: Acetic acid làm đổi màu chất chỉ thị acid như giấy quỳ (sang màu đỏ) và giấy chỉ thị pH

Thí nghiệm 2: Acetic acid phản ứng với kim loại

Acetic acid phản ứng với kim loại giải phóng khí hydrogen.

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

Thí nghiệm 3: Acetic acid phản ứng với oxide kim loại

 Acetic acid phản ứng với oxide kim loại tạo thành muối và nước.

2CH₃COOH + CuO → (CH₃COO)₂Cu + H₂O 

Thí nghiệm 4: Acetic acid phản ứng với base

Acetic acid phản ứng với base tạo muối và nước.

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O 

Thí nghiệm 5:  Acetic acid phản ứng với đá vôi

Acetic acid phản ứng với muối carbonate, giải phóng khí carbon dioxide.

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O 

2. Phản ứng ester hóa

Thí nghiệm 6: Phản ứng ester hóa của acetic acid với ethylic alcohol

Bước 1: Thêm 1 mL dung dịch H₂SO₄ đặc vào hỗn hợp chứa 2 mL C₂H₅OH và 2 mL CH₃COOH đặc.

 Bước 2: Đun cách thủy hỗn hợp, thi thoảng lắc đều ống nghiệm.

Bước 3: Để nguội hỗn hợp rồi đổ sang cốc chứa dung dịch muối bão hòa.

Một lát sau thấy xuất hiện lớp chất lỏng phía trên, không màu, có mùi thơm nhẹ.

Acetic acid phản ứng với ethylic alcohol tạo thành ester và nước theo phản ứng:

CH₃COOH + C₂H₅OH    CH₃COOC₂H₅ + H₂O

3. Phản ứng cháy 

Acetic acid cháy trong khí oxygen tạo thành khí carbon dioxide và hơi nước:

CH₃COOH + 2O₂ \(\underrightarrow{t^o}\) 2CO₂ + 2H₂O 

IV. Điều chế 

Acetic acid dùng để sản xuất giấm được điều chế từ ethylic alcohol loãng bằng phương pháp lên men giấm.

C₂H₅OH + O₂ \(\underrightarrow{men}\) CH₃COOH + H₂O 

V. Ứng dụng 

Acetic acid được ứng dụng nhiều trong công nghiệp thực phẩm, dùng làm nguyên liệu để sản xuất nhiều sản phẩm khác nhau như dược phẩm, phẩm nhuộm, tơ nhân tạo, chất dẻo,... 

1. Acetic acid là chất lỏng, không màu, vị chua, có mùi đặc trưng, tan vô hạn trong nước.

2. Công thức cấu tạo gọn của acetic acid: CH₃COOH.

3. Acetic acid có đầy đủ các tính chất hóa học chung của acid.

4. Acetic acid tác dụng với ethylic alcohol tạo ra ester: 

CH₃COOH + C₂H₅OH   CH₃COOC₂H₅ + H₂O

5. Acetic acid được sử dụng nhiều trong công nghiệp thực phẩm; là nguyên liệu đầu để sản xuất các hóa chất khác.

6. Acetic acid dùng để sản xuất giấm được điều chế bằng phương pháp lên men dụng dịch loãng ethylic alcohol.