Question

[ĐỖ MAI LINH]

Từ mượn tiếng hán khác gì so với từ mượn tiếng Anh

Answer 1

[Gia Bao]

Từ mượn tiếng Hán và từ mượn tiếng Anh trong tiếng Việt khác nhau ở nhiều khía cạnh, bao gồm nguồn gốc, thời gian du nhập, đặc điểm ngôn ngữ và vai trò trong tiếng Việt. Cô giải thích cụ thể như sau:

### 1. **Nguồn gốc và thời gian du nhập**

- **Từ mượn tiếng Hán**:

- Xuất phát từ tiếng Hán (tiếng Trung Quốc cổ đại hoặc trung đại).

- Du nhập vào tiếng Việt từ rất sớm, bắt đầu từ thời kỳ Bắc thuộc (hơn 2000 năm trước) và kéo dài qua nhiều thế kỷ, đặc biệt trong thời kỳ giao lưu văn hóa với Trung Quốc.

- Ví dụ: "quốc gia" (國家), "học sinh" (學生).

- Chiếm tỷ lệ lớn trong từ vựng tiếng Việt (khoảng 60-70% từ vựng tiếng Việt là gốc Hán, gọi là từ Hán Việt).

- **Từ mượn tiếng Anh**:

- Xuất phát từ tiếng Anh, chủ yếu từ thế kỷ 20 trở đi, đặc biệt sau thời kỳ mở cửa và toàn cầu hóa.

- Thường xuất hiện trong các lĩnh vực hiện đại như công nghệ, kinh tế, văn hóa đại chúng.

- Ví dụ: "internet", "television", "radio".

### 2. **Đặc điểm ngôn ngữ**

- **Từ mượn tiếng Hán**:

- Thường được Việt hóa hoàn toàn về mặt phát âm, theo hệ thống âm thanh tiếng Việt (âm Hán Việt).

- Mang cấu trúc âm tiết đơn, phù hợp với đặc điểm đơn âm tiết của tiếng Việt.

- Thường là từ ghép, mang tính trang trọng, được dùng trong văn viết, văn học, hoặc các lĩnh vực học thuật.

- Ví dụ: "tự do" (自由), "văn minh" (文明).

- Không giữ nguyên hình thức gốc tiếng Hán mà được chuyển đổi âm (ví dụ: 自由 /zìyóu/ thành "tự do").

- **Từ mượn tiếng Anh**:

- Có thể giữ nguyên hình thức gốc (gọi là từ mượn nguyên dạng) hoặc được Việt hóa một phần.

- Thường giữ nguyên cách viết và phát âm gần giống tiếng Anh, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyên môn hoặc ngôn ngữ đời sống.

- Ví dụ: "internet", "television" (nguyên dạng), hoặc "tivi" (Việt hóa từ "television").

- Ít mang tính trang trọng, thường xuất hiện trong ngôn ngữ nói hoặc các lĩnh vực hiện đại.

### 3. **Vai trò và lĩnh vực sử dụng**

- **Từ mượn tiếng Hán**:

- Thường xuất hiện trong các văn bản hành chính, văn học, triết học, khoa học cổ đại, và ngôn ngữ trang trọng.

- Mang tính trừu tượng, biểu đạt các khái niệm văn hóa, chính trị, xã hội.

- Ví dụ: "độc lập" (獨立), "giáo dục" (教育).

- Đã hòa nhập sâu vào tiếng Việt, nhiều từ Hán Việt được người Việt coi như từ thuần Việt.

- **Từ mượn tiếng Anh**:

- Chủ yếu xuất hiện trong các lĩnh vực hiện đại như công nghệ, kinh tế, giải trí, thể thao.

- Thường mang tính cụ thể, liên quan đến các khái niệm hoặc sản phẩm mới.

- Ví dụ: "smartphone", "marketing", "showbiz".

- Một số từ mượn tiếng Anh còn giữ tính "ngoại lai", chưa hoàn toàn hòa nhập.

### 4. **Mức độ hòa nhập**

- **Từ mượn tiếng Hán**:

- Đã được Việt hóa triệt để, trở thành một phần không thể tách rời của tiếng Việt.

- Nhiều từ Hán Việt được dùng để tạo từ mới trong tiếng Việt (ví dụ: "siêu thị" từ "siêu" (超) và "thị" (市)).

- Người nói thường không nhận ra đây là từ mượn.

- **Từ mượn tiếng Anh**:

- Một số từ đã Việt hóa (như "tivi", "ra-đi-ô"), nhưng nhiều từ vẫn giữ nguyên dạng tiếng Anh, đặc biệt trong ngôn ngữ viết hoặc các lĩnh vực chuyên môn.

- Mức độ hòa nhập thấp hơn, một số từ chỉ phổ biến trong giới trẻ hoặc các ngành nghề cụ thể.

### 5. **Ví dụ minh họa**

- Từ mượn tiếng Hán: "tự do" (自由), "v碎片), "bệnh viện" (病院).

- Từ mượn tiếng Anh: "internet", "television", "laptop".

### Tóm lại:

- **Từ mượn tiếng Hán** có lịch sử lâu đời, Việt hóa sâu, mang tính trang trọng, xuất hiện trong văn hóa truyền thống và học thuật.

- **Từ mượn tiếng Anh** mới hơn, thường giữ nguyên dạng hoặc Việt hóa nhẹ, phổ biến trong các lĩnh vực hiện đại, công nghệ, và đời sống.

Nếu em có câu hỏi cụ thể hơn về từ mượn nào, cứ hỏi cô nhé!

Answer 2

[Kudo Shinichi]

Bạn chép từ cô nào đúng không?