TD
Tung Duong
18 tháng 1 2019
Vì sao phải nghiên cứu thiên văn học
?
Ngày đêm lần lượt trôi đi
,
bốn mùa thay nhau không nghỉ
,
con người sinh sống
trong thế giới tự nhiên luôn tiếp xúc với các hiện tượng
thiên văn
.
Mặt trời rực
rỡ
,
Mặt trăng sáng ngời
,
các vì sao nhấp nháy
,
hiện tượng nhật thực tuyệt đẹp
,
v
.
v
...
hàng ngày đặt ra cho con người muôn vàn câu hỏi
:
Trái đất chúng ta đang
sống là gì
?
Trái đất có vị trí như thế
nào trong vũ trụ
?
Mặt trời chiếu sáng vạn vật
có cấu tạo như thế nào
?
Có bao giờ tắt không
?
Bầu trời trong xanh phía trên
đầu chúng ta gồm những gì
?
Phía ngoài bầu trời còn có những gì nữa
?
Các vì
sao nhấp nháy trên mà
n trời đêm là những vật thể gì
?
Ngoài trái đất mà chúng ta
đang sống
,
trên các hành tinh khác có tồn tại sự sống không
?
Liệu chúng ta có
dịp gặp gỡ trò chuyện với người ngoài trái đất không
?
Những câu hỏi đó đòi hỏi
co
n người phải bỏ ra nhiều công sức tìm tòi nghiên cứu và giải đáp
.
Quá trình
hình thành và phát triển của ngành Thiên văn học chính là quá trình con người
từng bước tìm hiểu thế giới tự nhiên thông qua các hoạt động lao đ
ộng sản xuất
.
Thiên văn học là một môn khoa học tự nhiên lâu đời nhất
.
Trong cuốn sách
“Phép biện chứng tự nhiên”
,
En
gels viết
:
“Trước tiên là thiên văn học
...
những
người dân du mục và nông dân làm nông nghiệp rất cần thiên v
ăn học để xác
định thời vụ
.
”Loài người thời xa xưa qua thực tiễn sản xuất dần hình thành môn
thiên văn học để xác định quy luật thay đổi giữa ngày và đêm giữa các mùa
trong một năm và xác định phương hướng Đông
, Tây, Nam,
Bắc
.
ở châu á
Trung quốc là một trong những nước có ngành Thiên văn học phát triển sớm
nhất
.
Trong quá trình sản xuất nông nghiệp
,
chăn nuôi
,
nhân dân lao động thời đại
cổ đã biết lợi dụng các hiện tượng thiên văn để xác đị
nh thời vụ và không để lỡ
thời vụ gieo trồng
.
Trong sách cổ của Trung Quốc có ghi
:
“Chuôi chòm sao Bắc
Đẩu chỉ về phía đông tức là mùa xuân
,
chuôi chòm sao Bắc Đẩu chỉ về phía nam
tức mùa hạ
,
chuôi chòm sao Bắc Đẩu chỉ về
phía tây tức là mùa thu
,
chuôi chòm
sao Bắc Đẩu chỉ về phía bắc tức là mùa đông”
.
Ngư dân và các nhà hàng hải
xưa kia đã biết quan sát các chòm sao trên trời để xác định phương hướng
,
quan sát Mặt trăng để nắm bắt thuỷ
triều lên xuống
, ...
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Ngày nay ngành Thiên văn học đã có những bước phát triển mới
.
Ngành
Thiên văn học ngày nay gồm nhiều bộ môn và lập ra nhiều loại lịch khác nhau
.
Những loại lịch này không nhũng phục vụ đời sống hàng ngà
y của con người mà
cũng rất cần thiết cho các công việc trắc địa
,
hàng hải
,
hàng không
,
nghiên cứu
khoa học v
.v...
Thời gi
an là vấn đề thường gặp trong đời sống thường ngày của con người
.
Khoa học cận đại càng đòi hỏi ghi
chép thời gi
an chuẩn xác
.
Các đài thiên văn
đã gánh vác trách nhiệm này
.
Các loại thiên thể đều là những phòng thí nghiệm lí tưởng
,
ở đó có những điều
kiện vật lý quý báu mà trên Trái đất hiện nay không có
.
Ví dụ như
có thể to gấp
mấy chục lần Mặt trời
,
nhiệt độ cao tới mấy tỉ độ
,
áp suất cao tới mấy tỉ at
mot
phe
và mỗi cen
timet khối vật chất của thiên thể đó nặng tới mấy tỉ tấn
.
Qua nghiên
cứu thiên văn
,
con người thường được thiê
n nhiên gợi ý để áp dụng vào thực tế
sản xuất trên Trái đất
.
Giở lại những ghi chép trong lịch sử khoa học
,
chúng ta
dễ dàng nhận thấy
:
qua tổng kết quy luật chuyển động của các hành tinh
,
con
người đã đúc rút được định
luật vạn vật hấp dẫn
;
qua việc nghiên cứu Mặt trăng
quay quanh Trái đất
,
con người đã chế tạo ra vệ tinh nhân tạo
;
Sau khi quan trắc
tia quang phổ của lớp khí he
li
(
He
)
trên Mặt trời
,
con người đã tìm thấy khí he
li
trên trái
đất
;
qua quan trắc năng lượng các vụ nổ trên các vì sao
,
con người đã
phát hiện ra những nguồn năng lượng mới và đang nghiên cứu tìm cách tận
dụng nguồn năng lượng khổng lồ đó cho nhân loại
...
Thiên văn học có quan hệ rất mậ
t thiết với các ngành khoa học khác
.
Trước
thế kỷ
19
,
thiên văn học không tách rời toán học và cơ học
.
Ngày nay khi khoa
học kỹ thuật đã phát triển tới trình độ cao
,
thiên văn học càng liên quan chặt chẽ
với các ngành khoa
học khác
.
Chúng ta đều biết sau khi Ein
stein nêu ra thuyết
tương đối
.
Chính những kết quan trắc thiên văn đã chứng minh hùng hồn
nguyên lý đó của En
stein
.
Phát hiện quan trọng của ngành thiên văn học trong
những năm
60
về quần
thể các vì sao
,
bức xạ sóng vi ba và các phần tử hữu cơ
trong vũ trụ
,
...
đã đặt ra những vấn đề mới cần nghiên cứu và giải đáp cho các
ngành khoa học như vật lý cao phân tử
,
cơ học lượng tử
,
vũ trụ học
,
hoá học và
n
guồn gốc sự sống
.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Thiên văn học giúp con người khám phá ra bộ mặt thật của thiên nhiên
.
Mấy
nghìn năm qua
,
loài người đã có lúc nhận thức sai lầm về tính chất của Trái đất
,
vị trí của Trái đất trong vũ trụ và cấu tạo
của vũ trụ
.
Nếu như không có ngành
Thiên văn học thì chắc chắn những nhận thức sai lầm đó vẫn còn xảy ra
.
Nhà
thiên văn học Ba Lan Coper
nic đã vứt bỏ những trói buộc hàng nghìn năm của
thế lực tôn giáo phản động
, đưa ra t
huyết Nhật tâm
(
Mặt trời là trung tâm
)
,
giúp
nhân loại tiến một bước khá dài nhận thức về vũ trụ
.
Ngày nay cả các chú bé
học sinh cấp I cũng biết rõ chân lý “Trái đất hình tròn”
.
Thế nhưng ngày nay vẫn còn một số người
lợi dụng việc loài người tạm thời
chưa giải thích được một số hiện tượng thiên nhiên để bán rao thuyết vũ trụ duy
tâm đủ màu sắc
.
Họ tuyên truyền nào là thế giới phi vạn chất
,
vũ trụ có giới hạn
về không gi
an và thời
gi
an
,
con người không thể nhận thức được vũ trụ
.
Vì vậy
có thể thấy
,
ngày nay ngành Thiên văn học vẫn đang có cuộc đấu tranh giữa hai
loại quan niệm vũ trụ và nhận thức luận
.
Trong thời đại con người đã bước lên tàu vũ tr
ụ
,
ngành Thiên văn học đang
tập trung tinh hoa trí tuệ của loài người để nghiên cứu nhận thức thiên nhiên
.
Nếu như có ai đó không hiểu biết gì những thành quả vĩ đại của ngành Thiên
văn học hiện đại thì chứng tỏ người đó chư
a được đào tạo trong nhà trường
.
Bởi
vậy nhiều nước trên thế giới đã đưa ra môn thiên văn học vào chương trình giáo
dục trung học
.
Trên đây chúng ta mới chỉ giới thiệu qua về sự phát triển và ứng dụng của
thiên văn học
. Qua
đó có thể thấy thiên văn học có tác dụng thúc đẩy khoa học
hiện đại
,
thiên văn học là một trong những ngành khoa học quan trọng để nhận
thức và cải tạo thế giới tự nhiên
.
Sau khi đọc hết cuốn sách này
,
chắc chắn chúng ta
sẽ hiểu biết tương đối toàn
diện về đối tượng nghiên cứu của thiên văn học
Đúng(0)