Question

[Quoc Tran Anh Le]

Nhận xét đặc điểm các cụm từ in đậm trong hai câu sau và phân tích giá trị biểu đạt của từng trường hợp:

a. Giờ tới lượt bạn tôi gửi lại nơi này mấy đọt phù sa thơ kèm chút gió Lào cố quận.

(Trần Tuấn, Cà Mau quê xứ)

b. Con Sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng Hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân.

(Nguyễn Tuân, Người lái đò Sông Đà)

Answer 1

[Hà Quang Minh]

a. “đọt phù sa”: giọt phù sa.

- Cụm danh từ chỉ phạm trù sự vật trong thiên nhiên. Cụm từ giúp câu văn mang đặc điểm ký sự mà tác giả đã có cuộc hành trình về đất Mũi Cà Mau. 

b. - “áng tóc trữ tình”: cụm từ có cách kết hợp bất ngờ. Từ “áng” thường gặp trong “áng mây”, “áng thơ”, “áng văn”. Cụm từ “áng tóc” ở đây được Nguyễn Tuân sử dụng làm tăng thêm chất thơ cho câu văn. Hơn nữa, tác giả lại dùng kết hợp “áng tóc” với “trữ tình”, khiến cho sự thi vị càng tăng thêm gấp bội.

- “cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân” là cụm từ có nét mơ hồ về nghĩa bởi trật tự từ không theo quan hệ logic. Nếu nói cho tường minh phải là “cuồn cuộn khói đốt nương vào ngày xuân, bốc mù trên những dãy núi người Mèo ở”. Việc đảo trật tự từ ở đây khiến cho lời văn mất đi cái rõ ràng, nhưng lại gợi lên nhiều liên tưởng thú vị.