Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
* Năm 1917 ở nước nga xảy ra 2 sự kiện lịch sử quan trọng là
- CM tháng 2 Nga
- CM tháng 10 Nga
* Nước NGa năm 1917 lại nổ ra 2 cuộc CM vì
Cuộc Cách mạng tháng 2 - 1917 (theo lịch Nga) là của một cuộc cách mạng tư sản. Sau cuộc cách mạng này đã tồn tại song song hai chính quyền: Chính phủ tư sản lâm thời và Chính quyền Xô viết. Sự tồn tại song song này hoàn toàn không có lợi cho việc khôi phục những khủng hoảng và phát triển kinh tế nước Nga. Vì thế Lennin đã làm cuộc Cách mạng tháng Mười (tức là cuộc Cách mạng của chính quyền Xô viết lật nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời).
* ý nghĩa lịch sử CM tháng 10 Nga
Đối với nước Nga :
- Làm thay đổi hòan tòan vận mệnh đất nước và số phận hàng triệu con người Nga .
- Đưa những người lao động lên chính quyền ,xây dựng chế độ mới – chế độ xã hội chủ nghĩa .
Đối với thế giới :
- Dẫn đến biến đổi lớn lao trên thế giới.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản , nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức .
- Tạo ra những điếu kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế , phong trào giải phóng dân tộc ở nhiều nước
Sau cách mạng tháng 2 một tình hình chính trị phức tạp chưa từng thấy đã xảy ra ở Nga. Đó là tình trạng 2 chính quyền song song tồn tại : chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.Hai chính quyền này đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.
- Trước tình hình đó, Lê-nin và Đảng Bônsếvich đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ Chinhd phủ tư sản lâm thời.Tháng 4/1917, Lênin có bản báo cáo quan trọng trước Trung ương đang Bônsêvich, chỉ ra mục tiêu và đường lối chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.
- Diễn biến chính của cách mạng tháng 10 : cuộc khởi nghĩa bắt đầu đêm 24 - 10 (6 - 11) .Các đội cận vệ đỏ đã nhanh chóng chiếm được những vị trí then chốt ở thủ đô.Đêm 25- 10 (7-11) quân khởi nghĩa chiếm cung điện Mùa Đông. Toàn bộ Chính phủ tư sản lâm thời bị bắt.Ngày 25 -10 (7-11) trở thành ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng 10.Tiếp theo khởi nghĩa thắng lợi ở Mát - xcơ - va ; đầu năm 1918 cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga.
- Ý nghĩa: thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận của hàng triệu con người ở Nga. Giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi mọi ách áp bức, bó lột, đứng lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình. Cách mạng đã làm thay đổi cục diện thế giới, cổ vũ mạnh mẽ và để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc áp bức trên toàn thế giới.
bạn tham khảo nha
Sau cách mạng tháng 2 một tình hình chính trị phức tạp chưa từng thấy đã xảy ra ở Nga. Đó là tình trạng 2 chính quyền song song tồn tại : chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.Hai chính quyền này đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.
- Trước tình hình đó, Lê-nin và Đảng Bônsếvich đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ Chinhd phủ tư sản lâm thời.Tháng 4/1917, Lênin có bản báo cáo quan trọng trước Trung ương đang Bônsêvich, chỉ ra mục tiêu và đường lối chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.
- Diễn biến chính của cách mạng tháng 10 : cuộc khởi nghĩa bắt đầu đêm 24 - 10 (6 - 11) .Các đội cận vệ đỏ đã nhanh chóng chiếm được những vị trí then chốt ở thủ đô.Đêm 25- 10 (7-11) quân khởi nghĩa chiếm cung điện Mùa Đông. Toàn bộ Chính phủ tư sản lâm thời bị bắt.Ngày 25 -10 (7-11) trở thành ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng 10.Tiếp theo khởi nghĩa thắng lợi ở Mát - xcơ - va ; đầu năm 1918 cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga.
- Ý nghĩa: thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận của hàng triệu con người ở Nga. Giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi mọi ách áp bức, bó lột, đứng lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình. Cách mạng đã làm thay đổi cục diện thế giới, cổ vũ mạnh mẽ và để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc áp bức trên toàn thế giới.
2.Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười Nga năm 1917 đã đạt tới đỉnh cao bằng việc giành chính quyền về tay nhân dân. Đây là một sự kiện lịch sử vĩ đại của loài người và nó mang cả ý nghĩa trong nước và quốc tế.
a. Ý nghĩa trong nước.
- Cách mạng đã đập tan ách thống trị của giai cấp phong kiến và tư bản Nga, thiết lập nhà nước Xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới trên phạm vi diện tích bằng 1/6 diện tích thế giới. Cách mạng đã đưa nhân dân Nga từ thân phận nô lệ lên cuộc sống làm chủ đồng thời mở ra kỉ nguyên mới trong lịch sử nước Nga – kỉ nguyên độc lập tự do và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
b. Thế giới.
- Đập tan chủ nghĩa đế quốc ở khâu yếu nhất là đế quốc Nga từ đó phân chia thế giới thành hai chế độ đối lập nhau là Chủ nghĩa tư bản và Chủ nghĩa xã hội.
- Mở ra con đường Cách mạng vô sản cho giai cấp công nhân ở các nước tư bản và nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc. Cách mạng tháng Mười như một tấm gương chói lọi, nó thức tỉnh và cổ vũ các dân tộc bị áp bức đứng lên tự giải phóng “Giống như mặt trời chói lọi, cách mạng tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức đứng lên tự giải phóng.
- Cách mạng tháng Mười đã mở đầu sự gắn bó chặt chẽ giữa phong trào cách mạng vô sản ở các nước tư bản và phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa, phụ thuộc thành một mặt trận chung chống chủ nghĩa đế quốc. Bởi vậy từ sau Cách mạng tháng Mười, phong trào cách mạng ở mỗi nước trong đó có Việt Nam đều là một bộ phận khăng khít của phong trào cách mạng thế giới.
- Cách mạng tháng Mười đánh dấu sự thắng lợi của chủ nghĩa Mác Lê-nin đồng thời nó mở đường cho chủ nghĩa Mác Lê-nin thâm nhập vào tất các quốc gia, dân tộc khác nhau trên thế giới nhất là các nước thuộc địa và phụ thuộc.
- Cung cấp những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu cho phong trào Cách mạng thế giới.
- Cách mạng tháng Mười và Chiến tranh thế giới thứ nhất đã kết thúc thời kì Lịch sử thế giới cận đại và mở ra thời kì phát triển mới trong lịch sử loài người: Lịch sử thế giới hiện đại – giai đoạn quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới
1.
Cách mạng xã hội chủ nghĩa là cuộc cách mạng nhằm thay thế chế độ tư bản chủ nghĩa lỗi thời bằng chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong cuộc cách mạng đó, giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo và cùng với quần chúng nhân dân lao dộng xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Theo nghĩa hẹp, cách mạng xã hội chủ nghĩa là một cuộc cách mạng chính trị, được kết thúc bằng việc giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động giành được chính quyền, thiết lập được nhà nước chuyên chính vô sản - nhà nước của giai cấp công nhân và quần chúng nhân dân lao động.
Theo nghĩa rộng, cách mạng xã hội chủ nghĩa bao gồm cả hai thời kỳ: cách mạng về chính trị với nội dung chính là thiết lập nhà nước chuyên chính vô sản; tiếp theo đó là thời kỳ giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước của mình để cải tạo xã hội cũ về mọi mặt kinh tế, chính trị: văn hóa, tư tưởng, v.v. xây dựng xã hội mới về mọi mặt nhằm thực hiện thắng lợi chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
(Tham khảo)
Câu 3:
* Ý nghĩa lịch sử:
- Mặc dù thất bại nhưng Công xã Pa-ri có ý nghĩa và ảnh hưởng to lớn đối với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản toàn thế giới.
- Những chính sách mà Công xã Pa-ri đề ra thể hiện sự sáng tạo hình thức nhà nước kiểu mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản và hoạt động lợi ích của đa số nhân dân lao động.
- Là hình ảnh của chế độ xã hội mới tiến bộ, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới đấu tranh cho một xã hội tốt đẹp hơn.
* Bài học:
- Cách mạng vô sản muốn giành thắng lợi phải có đảng cách mạng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông;
- Phải kiên quyết trấn áp kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân.
Câu 4:
+ Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ sáng chế ra máy kéo sợi Gien-ni, làm tăng năng suất gắp 8 lần.
+ Năm 1769, Ác-crai-tơ phát minh ra máy kéo sợi bằng sức nước
+ Năm 1785, Ét-mơn Các-rai chế tạo thành công máy dệt đầu tiên tại Anh chạy bằng sức nước
+ Năm 1784, Giêm Oát đã phát minh ra máy hơi nước
1. Cách mạng tháng hai năm 1917 có lực lượng ''Công nhân'' ; ''Nông dân'' ; '' Bính lính'' tham gia.
- Vì do chế độ Nga Hoàng đã đẩy nhân dân vào cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa => Mọi nỗi khổ đều đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là công nhân, nông dân và binh lính.
2. Diễn biến Cách mạng tháng hai ( 1917 ).
- Ngày 23-2 : 9 vạn nữ công nhân mở cuộc biểu tình ở Pê-tơ-rô-grát.
- Sau đó : Công nhân toàn thành phố và nhiều nơi khác xuống hưởng ứng, xuống đường tổng bãi công
- Ngày 27-2 : Đảng Bôn-sê-vích lãnh đạo công nhân, nông dân, binh lính từ bãi công chính trị chuyển sang khởi nghĩa vũ trang.
- Quân khởi nghĩa chiếm các công sở, bắt sống các tướng tá của Nga Hoàng, chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ.
2,
Cách mạng tháng Hai năm 1917
Tháng 2 - 1917, một cuộc cách mạng đã bùng nổ ở Nga.
Mở đầu là cuộc biểu tình ngày 23 - 2 (8 - của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát (nay là Xanh Pê-téc-bua). Ba ngày sau, cuộc tổng bãi công bắt đầu với sự hưởng ứng của công nhân toàn thành phố. Ngày 27-2 (12 - 3), dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích, công nhân đã chuyển từ tổng bãi công chính trị thành khởi nghĩa vũ trang. Binh lính được giác ngộ đã ngả theo cách mạng. Quân khởi nghĩa chiếm các công sở, bắt các tướng tá của Nga hoàng. Chế độ quân chủ chuyên chế đã bị lật đổ.
Phong trào cách mạng diễn ra trong cả nước : khắp nơi quần chúng nổi dậy bầu ra các xô-viết bao gồm đại biểu công nhân, nông dân và binh lính. Cùng thời gian đó, giai cấp tư sản cũng thành lập Chính phủ lâm thời gồm đại biểu tư sản và đại địa chủ tư sản hóa. Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai đã thắng lợi ở Nga.
3,
cách mạng tháng Hai năm 1917 đã thực hiện được những nhiệm vụ:
- Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, xóa bỏ những tàn tích phong kiến.
- Thành lập các Xô viết đại biểu công nông và binh lính.
- Chính phủ tư sản lâm thời được thành lập. Nước Nga trở thành nước cộng hoà.
4,
- Cách mạng tháng Hai (2-1917 - cách mạng dân chủ tư sản), đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế (Nga hoàng) và dẫn tới tình trạng hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.
⟹ Hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.
- Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời). Thiết lập chính quyền thống nhất trong toàn quốc của Xô Viết, đưa nước Nga bước vào thời kì cách mạng xã hội chủ nghĩa.
⟹ Cách mạng tháng Mười bùng nổ (24-10-1917)
5,
Trước năm 1917, nước Nga theo chế độ chuyên chế của Nga hoàng. Tháng 2-1917, Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lật đổ được chế độ chuyên chế Nga hoàng, nhưng những người thuộc phái Mensơvích (1) bị Đảng loại ra và những người cách mạng theo khuynh hướng tư sản có chân trong các Xô Viết (2) đã thành lập chính phủ lâm thời gồm đại biểu của giai cấp tư sản và bọn địa chủ tư sản hóa.
Các Xô Viết đại biểu cho công nhân, binh lính, nông dân, một hình thức chính quyền khác, phải tiếp tục đấu tranh với chính phủ lâm thời đòi thực hiện hòa bình và các quyền lợi về dân sinh dân chủ. Các cuộc đấu tranh đó đã bị chính phủ lâm thời ra lệnh đàn áp khốc liệt. Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đứng đầu là Lênin phải chuyển Đảng vào hoạt động bí mật để chuẩn bị cho một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản, thiết lập chính quyền Xô Viết công nông binh trong cả nước.
|
Lênin - vị lãnh tụ của cách mạng XHCN Tháng Mười Nga và của giai cấp vô sản thế giới. |
Đêm 25 rạng ngày 26 tháng 10 theo lịch Nga tức là ngày 7 tháng 11 năm 1917, quân khởi nghĩa đã đánh chiếm Cung điện Mùa Đông ở thủ đô Pêtrôgrát bắt được các bộ trưởng của chính phủ lâm thời đang họp ở đó và thành lập Chính phủ Xô Viết đầu tiên gọi là Hội đồng Ủy viên nhân dân. Lênin được bầu làm Chủ tịch. Tiếp theo đó, chính quyền Xô Viết được thành lập ở Mascơva và các thành phố khác. Cho đến tháng 2-1918 thì cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa giành được thắng lợi trên toàn quốc. Chính quyền Xô Viết đã ban bố pháp lệnh về hòa bình và pháp lệnh về ruộng đất.
Đến cuối năm 1922, nước Nga cùng một số nước theo con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa như Ucơren, Biêlôrútxi, Adécbaidan, Giêócgi và Ácmêni được sáp nhập lại để thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô Viết gọi tắt là Liên Xô. Về sau này có thêm nhiều nước gia nhập Liên bang Xô Viết. Diện tích Liên Xô có trên 22 triệu km2 (1/6 trái đất). Dân số gần 285 triệu người (1988).
Nước Nga trước cách mạng là một nước chủ nghĩa tư bản chỉ phát triển ở mức trung bình. Về trình độ phát triển kinh tế, năm 1913, Mỹ hơn Nga 13 lần. Khi Nga mới bắt tay vào xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa thì Mỹ đã trải qua 140 năm phát triển chủ nghĩa tư bản, lại có tài nguyên phong phú, không hề bị chiến tranh tàn phá.
Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, nước Nga phải trải qua 4 năm nội chiến (1918 – 1921) chống lại lực lượng phản cách mạng nổi dậy khắp nơi trong nước được 14 nước đế quốc tư bản bên ngoài tiếp sức. Từ 1941 đến 1945 Liên Xô phải chống lại một cuộc tiến công tổng lực của phát xít Đức và tham gia đánh bại phát xít Nhật, tuy giành được thắng lợi nhưng đã chịu tổn thất rất lớn về nhiều mặt.
Ấy thế mà Liên Xô đã vượt qua tất cả và đến năm 1960 chỉ với 35 năm xây dựng trong hòa bình (từ 1921 đến 1941 và từ 1945 đến 1960) Liên Xô đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc phát triển kinh tế và xã hội, sáng tạo nhiều phát minh khoa học và công nghệ, xây dựng lực lượng quốc phòng hùng mạnh, dẫn đầu trong công cuộc chinh phục vũ trụ, trở thành một siêu cường xã hội chủ nghĩa.
Liên Xô đã giúp đỡ tạo điều kiện cho một loạt nước xã hội chủ nghĩa ra đời. Thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong công cuộc giành độc lập, kháng chiến và xây dựng đất nước đều có sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô. Liên Xô là chỗ dựa vững chắc cho nhân dân thế giới trong cuộc đấu tranh giành hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đó là thực tế lịch sử chứng minh rõ tính hơn hẳn của chế độ xã hội chủ nghĩa, không thể nào chối cãi.
Đầu những năm 70 của thế kỷ 20, Liên Xô lâm vào cuộc khủng hoảng về chính trị, kinh tế, xã hội ngày càng trầm trọng, do nhiều nguyên nhân:
- Về xây dựng Đảng, qua nhiều năm, không thực hiện đúng nguyên tắc tập trung trên cơ sở phát huy dân chủ, người lãnh đạo ngày thêm chuyên quyền độc đoán, tham đặc quyền, đặc lợi. Khi lên án tệ sùng bái cá nhân Stalin thì thổi phồng sai lầm, phủ nhận hết công lao của Stalin, đi đến phủ nhận thành quả của chủ nghĩa xã hội. Đã đề ra chủ trương sai lầm về Đảng toàn dân và nhà nước toàn dân, xóa bỏ tính giai cấp, tính tiên phong thuộc bản chất của Đảng, xóa bỏ bản chất chuyên chính vô sản của nhà nước, né tránh thực tế về mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp trong xã hội và trên thế giới.
- Về lãnh đạo kinh tế, đã coi nhẹ việc sản xuất hàng tiêu dùng, về nông nghiệp, nặng về quảng canh, nhẹ thâm canh, đi đến tốn hao sức lực nhiều mà vẫn thiếu lương thực, hàng năm phải đưa ra một khối lượng lớn vàng dự trữ để nhập lúa mì. Cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung bao cấp từng mang lại hiệu quả to lớn qua nhiều năm trước nhưng lại để phát triển thành quản lý tập trung quan liêu kềm hãm sự phát triển. Đời sống nhân dân ngày càng khó khăn.
- Trong quan hệ ứng xử giữa Liên Xô với các nước XHCN, giữa nước Nga với các nước trong Liên bang còn thiếu tế nhị, xa rời tư tưởng Lênin, gây ra nhiều phản ứng ngầm, bị kẻ địch lợi dụng kích động đi đến sự bùng nổ về “bài Nga” ở một số nước.
Từ 1985, Liên Xô bước vào thời kỳ cải tổ ở trong nước và thực hiện chính sách hòa hoãn với phương Tây nhưng không mang lại kết quả khả quan. Lúc này cũng là lúc mà những người cơ hội về chính trị chui vào Đảng đã giành được vị trí chi phối bộ máy Đảng và Nhà nước, từ chủ trương Đảng toàn dân đã biến Đảng thành câu lạc bộ, cho tự do đề ra trong Đảng nhiều cương lĩnh khác nhau. Tình trạng cử đại biểu dự đại hội Đảng và bầu cử đại biểu vào quốc hội không tạo được đa số là những người có hiểu biết, đủ sức vạch mặt các luận điệu sai lầm của bọn cơ hội, đã bị Goócbachốp lợi dụng để giành được đa số theo quan điểm sai trái của ông ta, đưa ông ta lên vị trí tổng bí thư Đảng và tổng thống nhà nước. Goócbachốp đã giành được đa số đại biểu quốc hội đồng tình hủy bỏ Điều 6 trong Hiến pháp, từ bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô. Goócbachốp nhân danh tổng thống, đã ra lệnh giải tán Đảng Cộng sản Liên Xô.
Cuộc đảo chính nhằm lật đổ bọn cơ hội nắm quyền ngày 19-8-1991 không thành công đã thúc đẩy nhanh quá trình tan rã. Nhiều nước cộng hòa tuyên bố độc lập. Ngày 21 tháng 12 năm 1991, đại diện 11 nước cộng hòa ký hiệp định về việc giải tán Liên bang Xô Viết, thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG). Tối 25-12-1991, Tổng thống Goócbachốp bị áp lực của số người cơ hội tranh quyền, phải tuyên bố từ chức. Lá cờ búa liềm trên nóc điện Kremly hạ xuống, đánh dấu sự chấm dứt chế độ Xô Viết sau 74 năm tồn tại (1917 – 1991).
Qua tình hình diễn biến ở Liên Xô như trên, cho chúng ta nhận rõ:
- Giành được chính quyền đã là khó, nhưng giữ được chính quyền cách mạng lại càng khó hơn.
- Chống lại sự tấn công bằng lực lượng quân sự của thù trong giặc ngoài để bảo vệ chính quyền cách mạng đã là khó, nhưng chống bọn cơ hội chính trị, bọn mưu đồ giành đặc quyền đặc lợi, bọn tình báo nước ngoài chui vào Đảng và Nhà nước để từ trong phá ra lại càng khó hơn nữa.
- Để giữ được thành quả cách mạng, vấn đề then chốt là giữ cho Đảng và Nhà nước thật trong sạch vững mạnh. Đảng luôn luôn phải là đội tiên phong của giai cấp công nhân, không để bọn cơ hội chui vào để biến Đảng thành Đảng toàn dân, biến Nhà nước thành nhà nước toàn dân, tách rời khỏi sự lãnh đạo của Đảng.
- Để bảo vệ thành quả cách mạng, sức mạnh to lớn nhất là ở nơi dân. Đảng, Nhà nước phải gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân và đông đảo các tầng lớp nhân dân lao động chân tay, trí óc, luôn luôn chăm lo đến lợi ích thiết thực của nhân dân lao động, giành được sự tin yêu của nhân dân lao động. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa cao mà để mất lòng dân cũng không giữ được chủ nghĩa xã hội.
- Nước có nhiều dân tộc thì phải thực hiện tốt quan hệ bình đẳng, tôn trọng nhau và phải khắc phục tư tưởng tự tôn ở dân tộc lớn, nước lớn, tránh xử sự thô bạo với dân tộc nhỏ, nước nhỏ.
Những chiến sĩ cách mạng Tháng Mười Nga đã mở đường cho sự ra đời trên thế giới một chế độ xã hội mới, chế độc xã hội chủ nghĩa, đặt ra một cột mốc cho một thời đại lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội trong phạm vi toàn thế giới. Đó là đội xung kích vô cùng anh dũng đáng được cả loài người tiến bộ tôn vinh.
Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô bị sụp đổ do những nguyên nhân có thể hiểu được, không làm suy giảm ý nghĩa lịch sử to lớn của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, mà chỉ giúp cho các nước đang xây dựng chủ nghĩa xã hội nhìn thấy được dấu vết của xe đi trước bị đổ, để tránh.
(1) Mensơvích là phái thiểu số trong Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga lúc mới thành lập, khác với Bolsơvích là phái đa số theo Lênin.
(2) Xô viết là tổ chức chính trị có tính quần chúng là những cơ quan khởi nghĩa mầm mống của chính quyền cách mạng, lần đầu tiên xuất hiện trong cuộc khởi nghĩa chống Nga hoàng (1905 – 1907).
1,Cho biết lực lượng nào tham gia Cách mạng tháng 2 năm 1917.
=> Binh linh, nong dan, cong dan
Giải thích vì sao đông đảo nhân dân than gia cách mạng
=> Do che do Nga Hoang da day nhan dan vao cuoc chien tranh phi nghia
=> Moi noi kho deu de len tang lop nhan dan: nong dan, cong dan, binh linh
2,
Cách mạng tháng Hai năm 1917
Tháng 2 - 1917, một cuộc cách mạng đã bùng nổ ở Nga.
Mở đầu là cuộc biểu tình ngày 23 - 2 (8 - của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát (nay là Xanh Pê-téc-bua). Ba ngày sau, cuộc tổng bãi công bắt đầu với sự hưởng ứng của công nhân toàn thành phố. Ngày 27-2 (12 - 3), dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích, công nhân đã chuyển từ tổng bãi công chính trị thành khởi nghĩa vũ trang. Binh lính được giác ngộ đã ngả theo cách mạng. Quân khởi nghĩa chiếm các công sở, bắt các tướng tá của Nga hoàng. Chế độ quân chủ chuyên chế đã bị lật đổ.
Phong trào cách mạng diễn ra trong cả nước : khắp nơi quần chúng nổi dậy bầu ra các xô-viết bao gồm đại biểu công nhân, nông dân và binh lính. Cùng thời gian đó, giai cấp tư sản cũng thành lập Chính phủ lâm thời gồm đại biểu tư sản và đại địa chủ tư sản hóa. Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai đã thắng lợi ở Nga.
3,
Cách mạng tháng Hai năm 1917 đã thực hiện được những nhiệm vụ:
- Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, xóa bỏ những tàn tích phong kiến.
- Thành lập các Xô viết đại biểu công nông và binh lính.
- Chính phủ tư sản lâm thời được thành lập. Nước Nga trở thành nước cộng hoà.
4,
- Cách mạng tháng Hai (2-1917 - cách mạng dân chủ tư sản), đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế (Nga hoàng) và dẫn tới tình trạng hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.
⟹ Hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.
- Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời). Thiết lập chính quyền thống nhất trong toàn quốc của Xô Viết, đưa nước Nga bước vào thời kì cách mạng xã hội chủ nghĩa.
⟹ Cách mạng tháng Mười bùng nổ (24-10-1917)
*Tính chất
Cách mạng Tháng Hai về tính chất là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới vì lãnh đạo cuộc cách mạng là giai cấp vô sản và hướng đi lên của cuộc cách mạng là xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa chứ không phải chế độ tư bản chủ nghĩa, thành lập được hai chính quyền là chính phủ tư sản lâm thời và Xô Viết.
*ý nghĩa
-Đập tan áp bức bóc lột of chế độ phong kiến và giai cấp tư sản.
-Giải phọngcongng nhân vanhân5 dân lao động.
-Đưa công nhân và nhân dân lao động lên nắm chình quyền
-Thắng lợi của cách mạng Tháng 10 Nga đã thay đổi cục diện thế giới, cổ vũ và để lại bài học quý giá cho phong trào Cách Mạng Thế Giới.
5,
Trước năm 1917, nước Nga theo chế độ chuyên chế của Nga hoàng. Tháng 2-1917, Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lật đổ được chế độ chuyên chế Nga hoàng, nhưng những người thuộc phái Mensơvích (1) bị Đảng loại ra và những người cách mạng theo khuynh hướng tư sản có chân trong các Xô Viết (2) đã thành lập chính phủ lâm thời gồm đại biểu của giai cấp tư sản và bọn địa chủ tư sản hóa.
Các Xô Viết đại biểu cho công nhân, binh lính, nông dân, một hình thức chính quyền khác, phải tiếp tục đấu tranh với chính phủ lâm thời đòi thực hiện hòa bình và các quyền lợi về dân sinh dân chủ. Các cuộc đấu tranh đó đã bị chính phủ lâm thời ra lệnh đàn áp khốc liệt. Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đứng đầu là Lênin phải chuyển Đảng vào hoạt động bí mật để chuẩn bị cho một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản, thiết lập chính quyền Xô Viết công nông binh trong cả nước.
|
Lênin - vị lãnh tụ của cách mạng XHCN Tháng Mười Nga và của giai cấp vô sản thế giới. |
Đêm 25 rạng ngày 26 tháng 10 theo lịch Nga tức là ngày 7 tháng 11 năm 1917, quân khởi nghĩa đã đánh chiếm Cung điện Mùa Đông ở thủ đô Pêtrôgrát bắt được các bộ trưởng của chính phủ lâm thời đang họp ở đó và thành lập Chính phủ Xô Viết đầu tiên gọi là Hội đồng Ủy viên nhân dân. Lênin được bầu làm Chủ tịch. Tiếp theo đó, chính quyền Xô Viết được thành lập ở Mascơva và các thành phố khác. Cho đến tháng 2-1918 thì cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa giành được thắng lợi trên toàn quốc. Chính quyền Xô Viết đã ban bố pháp lệnh về hòa bình và pháp lệnh về ruộng đất.
Đến cuối năm 1922, nước Nga cùng một số nước theo con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa như Ucơren, Biêlôrútxi, Adécbaidan, Giêócgi và Ácmêni được sáp nhập lại để thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô Viết gọi tắt là Liên Xô. Về sau này có thêm nhiều nước gia nhập Liên bang Xô Viết. Diện tích Liên Xô có trên 22 triệu km2 (1/6 trái đất). Dân số gần 285 triệu người (1988).
Nước Nga trước cách mạng là một nước chủ nghĩa tư bản chỉ phát triển ở mức trung bình. Về trình độ phát triển kinh tế, năm 1913, Mỹ hơn Nga 13 lần. Khi Nga mới bắt tay vào xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa thì Mỹ đã trải qua 140 năm phát triển chủ nghĩa tư bản, lại có tài nguyên phong phú, không hề bị chiến tranh tàn phá.
Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, nước Nga phải trải qua 4 năm nội chiến (1918 – 1921) chống lại lực lượng phản cách mạng nổi dậy khắp nơi trong nước được 14 nước đế quốc tư bản bên ngoài tiếp sức. Từ 1941 đến 1945 Liên Xô phải chống lại một cuộc tiến công tổng lực của phát xít Đức và tham gia đánh bại phát xít Nhật, tuy giành được thắng lợi nhưng đã chịu tổn thất rất lớn về nhiều mặt.
Ấy thế mà Liên Xô đã vượt qua tất cả và đến năm 1960 chỉ với 35 năm xây dựng trong hòa bình (từ 1921 đến 1941 và từ 1945 đến 1960) Liên Xô đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc phát triển kinh tế và xã hội, sáng tạo nhiều phát minh khoa học và công nghệ, xây dựng lực lượng quốc phòng hùng mạnh, dẫn đầu trong công cuộc chinh phục vũ trụ, trở thành một siêu cường xã hội chủ nghĩa.
Liên Xô đã giúp đỡ tạo điều kiện cho một loạt nước xã hội chủ nghĩa ra đời. Thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong công cuộc giành độc lập, kháng chiến và xây dựng đất nước đều có sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô. Liên Xô là chỗ dựa vững chắc cho nhân dân thế giới trong cuộc đấu tranh giành hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đó là thực tế lịch sử chứng minh rõ tính hơn hẳn của chế độ xã hội chủ nghĩa, không thể nào chối cãi.
Đầu những năm 70 của thế kỷ 20, Liên Xô lâm vào cuộc khủng hoảng về chính trị, kinh tế, xã hội ngày càng trầm trọng, do nhiều nguyên nhân:
- Về xây dựng Đảng, qua nhiều năm, không thực hiện đúng nguyên tắc tập trung trên cơ sở phát huy dân chủ, người lãnh đạo ngày thêm chuyên quyền độc đoán, tham đặc quyền, đặc lợi. Khi lên án tệ sùng bái cá nhân Stalin thì thổi phồng sai lầm, phủ nhận hết công lao của Stalin, đi đến phủ nhận thành quả của chủ nghĩa xã hội. Đã đề ra chủ trương sai lầm về Đảng toàn dân và nhà nước toàn dân, xóa bỏ tính giai cấp, tính tiên phong thuộc bản chất của Đảng, xóa bỏ bản chất chuyên chính vô sản của nhà nước, né tránh thực tế về mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp trong xã hội và trên thế giới.
- Về lãnh đạo kinh tế, đã coi nhẹ việc sản xuất hàng tiêu dùng, về nông nghiệp, nặng về quảng canh, nhẹ thâm canh, đi đến tốn hao sức lực nhiều mà vẫn thiếu lương thực, hàng năm phải đưa ra một khối lượng lớn vàng dự trữ để nhập lúa mì. Cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung bao cấp từng mang lại hiệu quả to lớn qua nhiều năm trước nhưng lại để phát triển thành quản lý tập trung quan liêu kềm hãm sự phát triển. Đời sống nhân dân ngày càng khó khăn.
- Trong quan hệ ứng xử giữa Liên Xô với các nước XHCN, giữa nước Nga với các nước trong Liên bang còn thiếu tế nhị, xa rời tư tưởng Lênin, gây ra nhiều phản ứng ngầm, bị kẻ địch lợi dụng kích động đi đến sự bùng nổ về “bài Nga” ở một số nước.
Từ 1985, Liên Xô bước vào thời kỳ cải tổ ở trong nước và thực hiện chính sách hòa hoãn với phương Tây nhưng không mang lại kết quả khả quan. Lúc này cũng là lúc mà những người cơ hội về chính trị chui vào Đảng đã giành được vị trí chi phối bộ máy Đảng và Nhà nước, từ chủ trương Đảng toàn dân đã biến Đảng thành câu lạc bộ, cho tự do đề ra trong Đảng nhiều cương lĩnh khác nhau. Tình trạng cử đại biểu dự đại hội Đảng và bầu cử đại biểu vào quốc hội không tạo được đa số là những người có hiểu biết, đủ sức vạch mặt các luận điệu sai lầm của bọn cơ hội, đã bị Goócbachốp lợi dụng để giành được đa số theo quan điểm sai trái của ông ta, đưa ông ta lên vị trí tổng bí thư Đảng và tổng thống nhà nước. Goócbachốp đã giành được đa số đại biểu quốc hội đồng tình hủy bỏ Điều 6 trong Hiến pháp, từ bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô. Goócbachốp nhân danh tổng thống, đã ra lệnh giải tán Đảng Cộng sản Liên Xô.
Cuộc đảo chính nhằm lật đổ bọn cơ hội nắm quyền ngày 19-8-1991 không thành công đã thúc đẩy nhanh quá trình tan rã. Nhiều nước cộng hòa tuyên bố độc lập. Ngày 21 tháng 12 năm 1991, đại diện 11 nước cộng hòa ký hiệp định về việc giải tán Liên bang Xô Viết, thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG). Tối 25-12-1991, Tổng thống Goócbachốp bị áp lực của số người cơ hội tranh quyền, phải tuyên bố từ chức. Lá cờ búa liềm trên nóc điện Kremly hạ xuống, đánh dấu sự chấm dứt chế độ Xô Viết sau 74 năm tồn tại (1917 – 1991).
Qua tình hình diễn biến ở Liên Xô như trên, cho chúng ta nhận rõ:
- Giành được chính quyền đã là khó, nhưng giữ được chính quyền cách mạng lại càng khó hơn.
- Chống lại sự tấn công bằng lực lượng quân sự của thù trong giặc ngoài để bảo vệ chính quyền cách mạng đã là khó, nhưng chống bọn cơ hội chính trị, bọn mưu đồ giành đặc quyền đặc lợi, bọn tình báo nước ngoài chui vào Đảng và Nhà nước để từ trong phá ra lại càng khó hơn nữa.
- Để giữ được thành quả cách mạng, vấn đề then chốt là giữ cho Đảng và Nhà nước thật trong sạch vững mạnh. Đảng luôn luôn phải là đội tiên phong của giai cấp công nhân, không để bọn cơ hội chui vào để biến Đảng thành Đảng toàn dân, biến Nhà nước thành nhà nước toàn dân, tách rời khỏi sự lãnh đạo của Đảng.
- Để bảo vệ thành quả cách mạng, sức mạnh to lớn nhất là ở nơi dân. Đảng, Nhà nước phải gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân và đông đảo các tầng lớp nhân dân lao động chân tay, trí óc, luôn luôn chăm lo đến lợi ích thiết thực của nhân dân lao động, giành được sự tin yêu của nhân dân lao động. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa cao mà để mất lòng dân cũng không giữ được chủ nghĩa xã hội.
- Nước có nhiều dân tộc thì phải thực hiện tốt quan hệ bình đẳng, tôn trọng nhau và phải khắc phục tư tưởng tự tôn ở dân tộc lớn, nước lớn, tránh xử sự thô bạo với dân tộc nhỏ, nước nhỏ.
Những chiến sĩ cách mạng Tháng Mười Nga đã mở đường cho sự ra đời trên thế giới một chế độ xã hội mới, chế độc xã hội chủ nghĩa, đặt ra một cột mốc cho một thời đại lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội trong phạm vi toàn thế giới. Đó là đội xung kích vô cùng anh dũng đáng được cả loài người tiến bộ tôn vinh.
Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô bị sụp đổ do những nguyên nhân có thể hiểu được, không làm suy giảm ý nghĩa lịch sử to lớn của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, mà chỉ giúp cho các nước đang xây dựng chủ nghĩa xã hội nhìn thấy được dấu vết của xe đi trước bị đổ, để tránh.
(1) Mensơvích là phái thiểu số trong Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga lúc mới thành lập, khác với Bolsơvích là phái đa số theo Lênin.
(2) Xô viết là tổ chức chính trị có tính quần chúng là những cơ quan khởi nghĩa mầm mống của chính quyền cách mạng, lần đầu tiên xuất hiện trong cuộc khởi nghĩa chống Nga hoàng (1905 – 1907).
SACH GHIAO KHOA TRANG (77)