Nồm là một hiện tượng thời tiết đặc trưng ở miền Bắc Việt Nam, thường xảy ra vào cuối xuân và đầu hè. Hiện tượng này cũng được ông cha ta ghi lại trong rất nhiều câu ca dao, tục ngữ. Em hãy sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ ấy và phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật có trong một câu ca dao, tục ngữ bất kì em tìm được. :

1.Lạy trời cho cả gió nồm,

Cho kẹo tôi chảy cho mồm tôi xơi


2.Anh về dưới Giã hồi hôm,

Gánh phân đổ ruộng, gió nồm bay lên


3.Ba trăng là mấy mươi hôm,

Mai nam vắng trước, chiều nồm quạnh sau

Chàng đừng phụ khó tham giàu,

Khi lành tôn trọng, khi đau phụ phàng


4.Nồm nam, bấc chướng, sóng lượn ba đào

Anh đi câu, biết chừng nào anh vô


5.Lạy trời cho chóng gió nồm,

Cho thuyền chúa Nguyễn thuận buồm trẩy ra


6.Ngó ra ngoài biển tăm tăm,

Thấy ghe anh chạy có năm mái chèo

Khi nào không gió anh neo,

Chờ cho gió lại, mở lèo anh đi

Anh đi Nước Ngọt, Đề Gi,

Xông pha sóng gió kể chi nam, nồm


7.Sáng gió may, tối quay gió nồm


8.Gió nồm là gió nồm nam,

Trách người quân tử ăn tham không mời


9.Chim quyên nó đỗ nhành dâu,

Giả đò lơ láo kiếm sâu đỡ lòng

Lạy trời cho nổi gió nồm,

Cho người thục nữ mủi lòng ngủ say


10.Tháng tám trời thổi gió nồm,

Tháng ba đông bắc có làm không ăn


11.Anh trông em như cá trông mưa,

Ngày trông đêm tưởng như đò đưa trông nồm


12.Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm


13.Nam nắng buổi hôm, nồm nắng buổi mai


14.Mai mưa, trưa nắng, chiều nồm,

Trời còn luân chuyển, huống mồm thế gian!

Câu ca dao "Ba trăng là mấy mươi hôm, Mai nam vắng trước, chiều nồm quạnh sau. Chàng đừng phụ khó tham giàu, Khi lành tôn trọng, khi đau phụ phàng." sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc.


Trước hết, câu ca dao có ẩn dụ thời gian, khi "ba trăng" được dùng để chỉ khoảng thời gian ba tháng, thể hiện cách nói hình tượng và giàu chất thơ của dân gian. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng tương phản - đối lập để nhấn mạnh sự thay đổi, biến chuyển trong cuộc sống: "Mai nam vắng trước, chiều nồm quạnh sau" không chỉ đơn thuần là sự thay đổi của thời tiết mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho những biến cố trong đời người. Đặc biệt, câu "Khi lành tôn trọng, khi đau phụ phàng" thể hiện rõ sự bạc bẽo của lòng người qua việc đối lập giữa lúc mạnh khỏe được trân trọng và khi đau yếu bị ruồng rẫy.


Ngoài ra, biện pháp điệp từ - điệp cấu trúc cũng được sử dụng hiệu quả trong câu ca dao. Cấu trúc lặp "Khi lành... khi đau..." tạo nhịp điệu dễ nhớ, đồng thời nhấn mạnh bài học đạo đức về lòng chung thủy, sự trân trọng tình nghĩa. Câu ca dao không chỉ mô tả thời tiết mà còn gửi gắm triết lý sâu sắc về nhân sinh: Trong cuộc đời, con người không nên vì khó khăn mà quên đi tình nghĩa, cũng không nên chạy theo giàu sang mà phụ bạc những người từng gắn bó với mình.