Nội dung tài liệu
Bài 4: Khoáng sản Việt Nam
I. Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản
- Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản khá phong phú và đa dạng. Nước ta đã phát hiện được trên 5000 mỏ và điểm quặng của khoảng 60 loại khoáng sản khác nhau, bao gồm:
+ Khoáng sản năng lượng, như: than, dầu mỏ, khí đốt,..;
+ Khoáng sản kim loại, như: sắt, đồng, bô-xít,...;
+ Khoáng sản phi kim loại, như: a-pa-tit, đá vôi, sét, cao lanh,...
- Phần lớn các mỏ khoáng sản của nước ta có trữ lượng vừa và nhỏ. Một số khoáng sản có trữ lượng lớn là: than, dầu mỏ, khí đốt, sắt, đồng, bô-xít, đá vôi,...
- Một số loại khoáng sản có giá trị kinh tế cao như: dầu mỏ, khí đốt, than, vàng, thiếc,... Hiện nay, nguồn tài nguyên khoáng sản của nước ta được khai thác để phục vụ cho sự phát triển kinh tế đất nước và tạo mặt hàng xuất khẩu.
- Sự hình thành khoáng sản ở nước ta gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của tự nhiên. Nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng là kết quả của lịch sử phát triển địa chất lâu dài, phức tạp và do vị trí địa lí nước ta nằm ở nơi giao nhau của hai vành đai sinh khoáng lớn là Thái Bình Dương và Địa Trung Hải.
II. Đặc điểm phân bố tài nguyên khoáng sản
- Khoáng sản phân bố ở hầu khắp cả nước. Tuy nhiên, một số khoáng sản có trữ lượng đáng kể tập trung ở một số khu vực như:
+ Than đá phân bố chủ yếu ở vùng Đông Bắc, nhiều nhất là ở bể than Quảng Ninh.
+ Than nâu phân bố nhiều ở đồng bằng sông Hồng.
+ Dầu mỏ, khí đốt phân bố nhiều ở thềm lục địa phía đông nam.
+ Bô-xít phân bố nhiều ở vùng Tây Nguyên.
+ A-pa-tit phân bố nhiều ở tỉnh Lào Cai.
+ Đá vôi có nhiều ở vùng núi phía bắc và vùng Bắc Trung Bộ.
- Sự phân bố khoáng sản ở nước ta có liên quan chặt chẽ với sự phân hoá phức tạp, đa dạng của các hoạt động địa chất nội sinh và ngoại sinh.
+ Các mỏ khoáng sản nội sinh thường tập trung tại các đứt gãy sâu với hoạt động uốn nếp và mac-ma diễn ra mạnh mẽ.
+ Các khoáng sản ngoại sinh thường tập trung ở vùng biển nông, thềm lục địa hoặc vùng trũng trong nội địa.
III. Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên
- Lý do cần sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên khoáng sản:
+ Khoáng sản không phải là tài nguyên vô tận. Quá trình hình thành khoáng sản cần phải trải qua hàng triệu năm.
+ Khoáng sản có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, cung cấp nhiên liệu cho đời sống và sản xuất, cung cấp nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp,..
+ Hiện nay, nước ta đã tiến hành thăm dò và khai thác nhiều mỏ khoáng sản để phục vụ cho đời sống và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng khoáng sản còn chưa hợp lí, gây lãng phí, ảnh hưởng tới môi trường và sự phát triển bền vững.
- Để sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên khoáng sản, chúng ta cần:
+ Thực hiện nghiêm Luật Khoáng sản của Việt Nam.
+ Quản lí chặt chẽ việc khai thác khoáng sản để tránh tình trạng thất thoát.
+ Sử dụng khoáng sản tiết kiệm để đảm bảo lợi ích lâu dài của đất nước.
+ Quản lí trữ lượng và sản lượng khai thác.
+ Sử dụng công nghệ khai thác tiên tiến để tránh tình trạng làm ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả khai thác.